1.هپاتيت مزمن C بر حاملگي چه تأثيري دارد؟
زناني كه مبتلا به عفونت مزمن با ويروس هپاتيت C هستند مي‌توانند يك حاملگي طبيعي را سپري نمايند بدون آنكه وضعيت كبد آنها بدتر شود و يا دچار عوارضي براي مادر و يا جنين گردد، ولي ممكن است دچار زايمان زودرس گردد.
2.بعد از تولد در مادران مبتلا به عفونت مزمن با ويروس هپاتيت C چه مشكلاتي ممكن است جهت مادران و نوزادان آنها ايجاد گردد
ممكن است مادران دچار زايمان زودرس گردند، وزن موقع تولد كمتر از طبيعي باشد و نوزاد آنها نياز به تهويه و تنفس مكانيكي پيدا نمايد. در صورتي كه حاملگي با چاقي توأم باشد بعد از زايمان ممكن است مادر دچار ديابت گردد.
3.در حاملگي توأم با عفونت مزمن با ويروس هپاتيت C چه تغييري در آنزيم‌هاي كبدي مي‌تواند صورت پذيرد؟
مي‌تواند سطح آنزيم‌هاي كبدي (ALT) كاهش يابد بطوري كه در يك مطالعه كه در 266 زن حامله با HCV RNA مثبت صورت پذيرفته سطح آنزيم‌هاي كبدي از 56 درصد در شروع حاملگي به 7 درصد در سه ماهه سوم كاهش يافته و سپس 6 ماه بعد از ختم حاملگي اين ميزان به 55 درصد افزايش يافته است. اين اثر مي‌تواند به علت اثرات حاملگي روي سيستم ايمني بدن مادر باشد.
4.بيمار حامله مبتلا به هپاتيت مزمن C كه آنزيم‌هاي كبدي نرمال دارد را چگونه بايد پيگيري نمود؟
بايد آنزيم‌هاي كبدي به دفعات 6 ماه بعد از پايان حاملگي امتحان گردد تا وضعيت آنزيم‌ها مشخص گردد.
5.در بيمار حامله مبتلا به هپاتيت مزمن C بافت‌شناسي كبدي چه تغييري مي‌يابد؟
ممكن است وضعيت كبد بيمار از نظر بافت‌شناسي بدتر گردد و پديده التهاب مرگ سلول‌هاي كبدي افزايش يابد.
6.آيا ويروس هپاتيت C مي‌تواند از مادر به جنين منتقل گردد؟
انتقال از طريق مادر به نوزاد در حين تولد در 5 تا 10 درصد موارد گزارش شده است. در صورتي كه مادر حامله همزمان عفونت ايدز (HIV) نيز دانسته باشد ميزان انتقال ويروس هپاتيت C به نوزاد سه تا چهار برابر خواهد بود.
7.درمان در بيمار حامله مبتلا به هپاتيت مزمن C چگونه است؟
درمان توصيه نمي‌گردد.
8.تشخيص زودرس عفونت با ويروس هپاتيت C در نوزاد متولد شده از مادر مبتلا به هپاتيت مزمن C چگونه است؟
اندازه‌گيري سطح ويروس در خون نوزاد (HCV RNA)، اندازه‌گيري آنتي‌بادي ضد هپاتيت C (Anti-HCV) به علت اينكه اين آنتي‌بادي از جفت عبور و وارد بدن نوزاد مي‌شوند كمك‌كننده نيست.
9.خطر انتقال عفونت ويروس هپاتيت C در مقايسه با عفونت ويروس B در انتقال از مادر به نوزاد در حين زايمان چگونه است؟
خطر انتقال ويروس هپاتيت C در مقايسه با انتقال ويروس هپاتيت B در حين زايمان بسيار كمتر است.
10.عوامل خطرساز (Risk Factors) مؤثر بر افزايش انتقال ويروس هپاتيت C از مادر به نوزاد در هنگام تولد كدامند؟
سطح ويروس در خون مادر حامله
وجود عفونت همزمان ايدز (HIV) در خون مادر حامله
11.سطح ويروس (HCV RNA) در خون مادر حامله چه تأثيري بر انتقال ويروس از مادر به نوزاد در حين تولد دارد؟
همانند ايدز (HIV) هر چه سطح سرمي ويروس بالاتر باشد ميزان انتقال بالاتر خواهد بود. به طور مثال در صورتي كه سطح HCV RNA در خون مادر حامله در حين زايمان كمتر از IU/ml 105 باشد حتي در صورت ابتلا به عفونت همزمان ايدز احتمال انتقال عفونت بسيار كمتر خواهد بود.
12.وجود همزمان عفونت ايدز (HIV) با هپاتيت مزمن C در حاملگي چه تأثير بر انتقال ويروس هپاتيت C از مادر به نوزاد در حين زايمان دارد؟
از ميان عوامل خطرساز انتقال ويروس هپاتيت C از مادر به نوزاد، بيشترين حالت موقعي اتفاق مي‌افتد كه مادر مبتلا به عفونت ايدز (HIV) همزمان نيز باشد. علت احتمال افزايش انتقال هپاتيت C در اين مادران مي‌تواند به علت افزايش سطح ويروس (HCV RNA) در بيماران مبتلا به ايدز به علت نقص ايمني باشد. به طوري كه در يك مطالعه انجام شده سطح HCV RNA در زن حامله مبتلا به عفونت همزمان هپاتيت C و ايدز 10 برابر زنان حامله‌اي بوده كه تنها عفونت با ويروس هپاتيت C را داشته‌اند. از طرفي نوزاداني كه دچار ايدز از طريق مادر مي‌گردند احتمال انتقال عفونت هپاتيت C از طريق مادر به آنان بسيار بيشتر از نوزاداني خواهد بود كه دچار ايدز نشده‌اند.
13.نوع ژنوتيپ ويروس هپاتيت C چه نقشي در انتقال عفونت از مادر حامله به نوزاد در حين زايمان دارد؟
تأثير ژنوتيپ ويروس هپاتيت (HCV) C در انتقال عفونت هنوز به درستي مشخص نيست. بنابراين تعيين ژنوتيپ براي آگاهي از ميزان خطر انتقال ويروس هپاتيت C از مادر حامله به نوزاد توصيه نمي‌گردد.
14.آيا مادر مبتلا به هپاتيت مزمن C مي‌تواند به نوزاد خود شير دهد؟
ويروس هپاتيت (HCV RNA) C در آغوز(colostrum) مادر مي‌تواند وجود داشته باشد اما انتقال ويروس هپاتيت C از طريق شير دادن وجود ندارد بنابراين مادران مبتلا مي‌توانند به نوزاد خود شير دهند. علت عدم انتقال ويروس از طريق شيردادن مي‌تواند به علت غيرفعال شدن ويروس در محيط اسيدي معده و سطح بسيار پائين ويروس (HCV RNA) در شير مادر باشد.
15.جهت جلوگيري از خطر انتقال هپاتيت C از مادر آلوده به نوزاد در حين زايمان چه نوع زايماني (طبيعي يا سزارين) توصيه مي‌گردد؟
نوع زايمان به عنوان يك عامل خطرساز در انتقال عفونت تلقي نمي‌گردد بنابراين توصيه خاصي جهت نوع زايمان (طبيعي يا سزارين) براي جلوگيري از انتقال عفونت HCV نمي‌گردد. در بعضي مطالعات ميزان انتقال هپاتيت C را در زايمان طبيعي بيشتر گزارش كرده‌اند اما بيشتر در مادراني بوده كه عفونت ايدز (HIV) همزمان نيز داشته‌اند. افزايش انتقال عفونت هپاتيت C در زايمان طبيعي ممكن است به علت در معرض قرار گرفتن نوزاد با خون آلوده به هپاتيت C در هنگام عبور نوزاد از كانال زايمان باشد. زيرا نشان داده شده است كه در خون بند ناف نوزاداني كه مبتلا به هپاتيت C از مادر شده‌اند ويروس هپاتيت C (HCV RNA) يافت نشده است.
16.چه عواملي ممكن است بر انتقال عفونت هپاتيت C از مادر به نوزاد در حين زايمان مؤثر باشد؟
الف- پاره شدن زودرس كيسه آب (مايع آمينوتيك) 6 ساعت يا بيشتر از زمان زايمان
ب- اعمال تشخيصي تهاجمي روي جنين از قبيل: نمونه‌گيري خون از بند ناف يا ارزيابي جنين داخل رحم (internal fetal monitoring)
ج - وجود عفونت ويروس هپاتيت (HCV) C در سلول‌هاي مونونوكلئر خون محيطي مادر
17.علائم باليني نوزاد مبتلا به هپاتيت مزمن C منتقله از مادر مبتلا چيست؟
HCV منتقله از مادر به نوزاد در حين زايمان معمولاً علامت باليني ايجاد نمي‌نمايد. در اغلب موارد افزايش آنزيم‌هاي كبدي (ALT) در 6 تا 12 ماه اول بعد از زايمان ديده مي‌شود. اگرچه هپاتيت C منتقله از مادر به نوزاد در اكثر موارد مزمن مي‌گردد اما بيماري كبدي در دوران كودكي خفيف است.
18.ابتلا به عفونت هپاتيت C از طريق انتقال خون (Transfusion) در كودكي چه تفاوتي با ابتلا عفونت هپاتيت C در دوره نوجواني و بعد از آن دارد؟
جالب اينكه بچه‌هايي كه در اوايل كودكي از طريق انتقال خون دچار هپاتيت C مي‌گردند در 45 درصد موارد بدون درمان خوب مي‌شوند و به هپاتيت مزمن تبديل نمي‌گردند كه اين آمار بسيار بالاتر از كساني است كه عفونت هپاتيت C را در سنين بالاتر و نوجواني كسب مي‌نمايند. از طرفي در بچه‌هايي كه عفونت هپاتيت C مزمن مي‌گردد، سير پيشرفت آسيب كبدي بسيار آرام است به طوري كه در 20 سالگي التهاب كبد خفيف است.
19.وسيع‌ترين مطالعه‌اي كه در مورد پيگيري نوزادان مبتلا به هپاتيت C منتقله از مادر مبتلا صورت پذيرفته چه نتايجي را در بر داشته است؟
طبق اين گزارش كه در سال 2005 ميلادي توسط شبكه هپاتيت اطفال اروپا منتشر شده است. 266 نوزاد مبتلا به هپاتيت C منتقله از مادر مبتلا به مدت 2/4 سال پيگيري شده‌اند. از اين تعداد تقريباً 20 درصد از عفونت پاك شده‌اند و 80 درصد تبديل به هپاتيت C مزمن شده‌اند. ميزان پاك شدن از عفونت در اطفالي كه HCV RNA آنها به طور مداوم در يك سال اول زندگي و بعد از يك سالگي مثبت بوده بسيار كمتر بوده است. بيشتر بچه‌هاي دچار هپاتيت C مزمن بدون علائم باليني بوده‌اند و بزرگي كبد در 10 درصد آنها مشاهده شده است.
20. چگونه وجود هپاتيت C منتقله از مادر به نوزاد در اوايل كودكي تشخيص داده مي‌شود؟
وجود HCV RNA كه نشان‌دهنده ميزان ويروس در خون مادر و نوزاد تا دوسالگي است قابل اطمينان‌ترين آزمايشي است كه مي‌تواند احتمال انتقال هپاتيت C را از مادر به نوزاد در حين زايمان بررسي نمايد. وجود آنتي‌بادي‌هاي ضد هپاتيت (Anti-HCV) C در بدن نوزاد و در دوسال اول زندگي نمي‌تواند دليل گرفتاري و ابتلا به هپاتيت C از طريق مادر باشد، زيرا آنتي‌بادي‌هاي IgG مادر از طريق جفت به نوزاد منتقل مي‌گردند و از طرفي پاك شدن خود به خود اين آنتي‌بادي‌ها منتقله از خون نوزاد ممكن است بيش از 12 ماه به طول انجامد. هرچند كه در 95 درصد موارد در طي يك سال اول زندگي اين آنتي‌بادي‌ها از خون نوزاد پاك مي‌شوند.
21.در چه حالتي عفونت هپاتيت C هرگز از مادر در حين زايمان به نوزاد منتقل نمي‌گردد؟
مادراني كه فقط آنتي‌بادي‌هاي بر عليه هپاتيت (Anti-HCV) C در خونشان مثبت باشد و آزمايش ميزان ويروس (HCV RNA) آنها منفي باشد هرگز نمي‌توانند عفونت را به نوزاد خود منتقل نمايند.
22.توصيه و رهنمود مؤسسات بين‌المللي بهداشت و سلامت جهاني در مورد چگونگي پيگيري نوزاد متولد شده از مادر مبتلا به هپاتيت مزمن C با HCV RNA مثبت چگونه است؟
اين نوزادان بايستي در دوماهگي و 6 ماهگي آزمايش HCV RNA انجام دهند و در 15 ماهگي آزمايش Anti-HCV در مورد آنان صورت پذيرد.
23.آيا نياز به بررسي و غربالگري هپاتيت C در زنان در خلال حاملگي وجود دارد؟
از آنجائي كه جهت كاهش خطر انتقال عفونت هپاتيت C از مادر به نوزاد در حين زايمان مداخله مؤثري وجود ندارد، لذا بررسي تشخيصي توصيه نشده است.
24.در هنگام تجويز ريباورين چه اقداماتي را بايد جهت جلوگيري از حاملگي انجام داد؟
با توجه به اينكه تجويز ريباورين در هنگام حاملگي به علت ايجاد نقص جنيني و مرگ جنين به طور صددرصد ممنوع است، لذا بايستي قبل از شروع درمان در بيماران زن تست حاملگي بتا HCG چك گردد و اين تست ماهيانه در حين درمان جهت اطمينان از عدم حاملگي آزمايش شود. روش پيشگيري دوگانه شامل: قرص‌هاي ضدبارداري و كاندوم نيز توصيه مي‌گردد.
قابل توجه اينكه پيشگيري از حاملگي حتي در همسران سالم مردان مبتلا به هپاتيت C در حال درمان نيز بايستي به طور جدي صورت پذيرد. قوياً توصيه مي‌گردد كه حداقل تا 6 ماه بعد از قطع درمان ريباورين در زن و يا در مرد مبتلا، از روش‌هاي پيشگيري دوگانه (قرص ضدبارداري و كاندوم) جهت جلوگيري از حاملگي استفاده گردد.