آیا انتقال عفونت هپاتیت حاد B در دوره حاملگی از مادر به جنین امکانپذیر است؟
انتقال از طریق جفت شایع نیست بخصوص اگر مادر در ابتدای حاملگی (سه ماهه اول) دچار هپاتیت حاد B گردد انتقال ویروس نادر است. اگر عفونت حاد ویروسی B در سه ماهه سوم یا بلافاصله بعد از زایمان اتفاق افتد. انتقال مادر به جنین بسیار بالا خواهد بود.
آیا انتقال عفونت مزمن B در دوره حاملگی از مادر به جنین امکانپذیر است؟
انتقال داخل رحمی به جنین بین 10 تا 16 درصد گزارش شده است که این درصد انتقال مسئول عدم پاسخ به واکسیناسیون و تزریق ایمونوگلبولین (HBIG) در هنگام تولد است.
انتقال ویروس هپاتیت B از مادر به جنین (Vertical transmission) حتی در صورت تزریق واکسن و ایمونوگلبولین در چه صورتی بسیار بالا است؟
در صورتی که HBe Ag مادر مثبت باشد در بالای 90 درصد موارد جنین با ویروس آلوده
میشود. اما عموماً عفونت بی علامت است و تقریباً تمام نوزادان آلوده حاملین مزمن این ویروس خواهند شد. همچنین بالا بودن تعداد ویروس (Viral load) ≥8 log copies/cc در 9 تا 39 درصد موارد باعث انتقال خواهد شد.
نوزادانی که مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت B هستند چه مخاطراتی در آینده خواهند داشت؟
آنها در خطر بیماری مزمن کبدی شامل هپاتیت مزمن فعال، سیروز و سرطان کبد خواهند بود.
آیا مادر مبتلا به هپاتیت ویروسی B (HBs Ag مثبت) می تواند به نوزاد خود شیر دهد؟
اگر چه HBs Ag و HBV DNA در شیر مادر یافت می شود اما شیر دادن توسط مادر در صورتی که تزریق واکسن و ایمونوگلبولین به موقع انجام شود، باعث افزایش خطر انتقال به نوزاد نمی شود. بنابراین شیردهی منعی ندارد. اما نباید بطور داوطلبانه به دیگر نوزادان شیر دهد.
انتقال ویروس از مادر به نوزاد در چه مراحلی می تواند صورت پذیرد؟
1) رحم 2) در هنگام تولد 3) بعد از تولد
اثر حمایتی و پیشگیری کننده واکسیناسیون (95 درصد) در هنگام تولد بیان کننده آن است که بیشترین انتقال در هنگام و یا قبل از زایمان اتفاق میافتد.
انتقال ویروس در هنگام زایمان در چه گروه از نوزادان بیشتر اتفاق می افتد؟
الف) مادران HBs Ag مثبتی که HBe Ag نیز در آنها مثبت باشد.
ب) مادرانی که در سه ماهه سوم حاملگی مبتلا به هپاتیت حاد B می شوند.
ج) مادرانی که در مراحل ابتدایی بعد از زایمان مبتلا به هپاتیت حاد B می شوند.
د) نوزادانی که ایمنسازی آنها توسط واکسیناسیون و در صورت لزوم ایمونوگلبولین (HBIG) بیش از 12 ساعت به تعویق میافتد.
آیا انجام آمنیوسنتز (کشیدن مایع آمنیوتیک از رحم) در هنگام حاملگی خطر انتقال ویروس به جنین را افزایش می دهد؟
خطر انتقال پایین است بخصوص اگر از سوزن شماره 22 استفاده شود.
انجام آزمایش HBs Ag در چه هنگام از حاملگی ضروری است؟
در تمام زنان حامله در اولین ویزیت و همچنین قبل از زایمان در کسانی که در خطر عفونت هستند بایستی صورت گیرد.
آیا جهت زایمان مادر مبتلا به هپاتیت B نوع خاصی از زایمان توصیه می گردد.
خیر، مادر هممی تواند زایمان طبیعی و هم از طریق سزارین نوزاد خود را به دنیا آورد و ثابت نشده که سزارین از انتقال عفونت جلوگیری می کند.
در نوزاد متولد شده از مادر مبتلا به هپاتیت B چه اقداماتی بایستی انجام شود؟
در بدو تولد در زایشگاه cc5/0 ایمونوگلبولین (HBIG) عضلانی در ران و حداکثر تا 12 ساعت بعد از تولد اولین دوز واکسن تزریق گردد و سپس دوز دوم یک ماه و شش ماه صورت پذیرد.
آیا مصرف ایمونوگلبولین هپاتیت (HBIG) B در حاملگی مجاز است؟
باید فواید دارو بر مضرات تجویز آن سنجیده شود (گروه C) و سپس تصمیم به تجویز گرفته شود.
نقش داروی لامیودین (Lamivudine) در جلوگیری از انتقال ویروس هپاتیت B از مادر به جنین چگونه است؟
در یکسری مطالعات انجام شده تجویز لامیودین در سه ماهه سوم حاملگی در مقایسه با تجویز دارونما (پلاسبو)، باعث کاهش چشمگیر انتقال ویروس از مادر به نوزاد شده است.
در نوزاد متولد شده از مادر HBs Ag مثبت، بعد از انجام واکسیناسیون کامل و تزریق ایمونوگلبولین (HBIG) چه آزمایشاتی جهت پیگیری لازم دارند؟
آزمایشات HBs Ag و آنتی بادی Anti HBs باید در 9 و 18 ماهگی انجام پذیرد. اگر HBs Ag منفی و سطح Anti HBs کمتر از mIU/cc10 باشد، دوز چهارم واکسن بایستی تجویز شود و اگر در نوبت بعدی همچنان سطح Anti HBs پایین باشد تا دو دوز دیگر واکسن می تواند داده شود و اگر در پایان ایمن سازی مجدد با سه دوز واکسن باز Anti HBs افزایش نیافت پاسخ به دوزهای بعدی واکسیناسیون غیر محتمل خواهد بود.
در نوزادان متولد شده از مادران HBs Ag مثبت که به ایمن سازی شامل واکسیناسیون و تزریق ایمونوگلبولین (HBIG) جواب نمیدهند چند درصد HBs Ag مثبت می شوند؟
10 درصد که اغلب این نوزادان در بدو تولد HBs Ag مثبت هستند که پیشنهاد کننده این امر است که آنها عفونت را از قبل در رحم گرفته اند بنابراین دور از انتظار نیست که به ایمن سازی جواب نمیدهند.
در نوزاد متولد شده از مادری که مشخص نیست HBs Ag مثبت یا منفی داشته باشد چگونه باید عمل کرد؟
بایستی اولین دوز واکسن را بعد از تولد دریافت نماید و در صورتیکه معلوم شود که مادر HBs Ag است بایستی حداکثر تا یک هفته بعد از تولد ایمونوگلبولین HBIG دریافت نماید. به واسطه تأثیر بالای واکسن به تنهایی در جلوگیری از عفونت حین زایمان و قیمت بالای HBIG توصیه نمیگردد که تا روشن شدن وضعیت مادر ایمونوگلبولین در مرحله نخست تزریق گردد.
زدن واکسن در چه مواردی منعی ندارد؟
در افراد حامله، در مولتیپل اسکلروزیس (MS)، سندرم گیلن باره و بیماریهای خود ایمنی.
تزریق واکسن و ایمونوگلبولین (HBIG) حداکثر در خلال 12 ساعت بعد از تولد از مادر مبتلا به HBs Ag مثبت چند درصد از نوزادان می توانند حامل مزمن بیماری شوند؟
کمتر از 5 درصد
پاسخ به واکسیناسیون هپاتیت B در نوزادان متولد شده نارس چگونه است؟
پاسخ ایمنی آنها به واکسن در هنگام تولد پایین است.
توصیه آکادمی اطفال آمریکا (AAP) در مورد واکسیناسیون نوزادان نارس چگونه است؟
الف) در مادر HBs Ag منفی که وزن نوزاد او در موقع تولد بیشتر یا مساوی 2 کیلوگرم باشد مانند یک نوزاد غیر نارس رفتار می شود.
ب) در مادر HBs Ag منفی با وزن نوزاد کمتر از 2 کیلوگرم می توان واکسیناسیون را تا یک ماه به تأخیر انداخت.
ج) اگر مادر HBs Ag مثبت باشد بلافاصله بعد از زایمان باید واکسیناسیون و تزریق ایمونوگلبولین (HBIG) بدون در نظر گرفتن وزن نوزاد موقع تولد آغاز شود. نوزادانی که وزن تولد کمتر از 2 کیلوگرم دارند یک دوز چهارم واکسن نیز نیاز خواهند داشت.
د) اگر وضعیت HBs Ag مادر نامشخص باشد و وزن نوزاد بیشتر یا مساوی 2 کیلوگرم باشد نوزاد بایستی در خلال 12 ساعت بعد از تولد یک دوز واکسن دریافت نماید و اگر تا 7 روز بعد وضعیت HBs Ag مادر هنوز نامشخص نباشد یک دوز ایمونوگلبولین (HBIG) نیز باید دریافت کند. تصمیم بعدی در مورد نحوه ادامه ایمن سازی بسته به وضعیت HBs Ag مادر خواهد داشت.
هـ) اگر وضعیت HBs Ag مادر نامشخص باشد و وزن نوزاد کمتر از 2 کیلوگرم باشد بایستی در خلال 12 ساعت اول تولد هم دوز اول واکسیناسیون و هم یک دوز ایمونوگلبولین (HBIG) تزریق گردد. تصمیم بعدی در مورد نحوه ادامه ایمن سازی بسته به وضعیت HBs Ag مادر خواهد داشت.
در مادر HBs Ag مثبت با نوزاد بدنیا آمده نارس که ایمن سازی مؤثر شامل واکسیناسیون و تزریق ایمونوگلبولین (HBIG) را کامل انجام داده است، جهت اطمینان از ایمن شدن نوزاد چه اقدامی صورت می گیرد؟
یک تا سه ماه بعد از کامل شدن واکسیناسیون HBs Ag و Anti HBs چک میگردد که معلوم شود آیا نوزاد حامل مزمن ویروس شده و یا آنکه نیاز به تزریق دوز اضافی واکسن دارد (در نوزادی که سطح Anti HBs پایین باشد)
آیا نوزادانی که از مادران HBs Ag منفی متولد می شوند بایستی واکسن هپاتیت B
دریافت نمایند؟
بله، توصیه میگردد که یک دوره واکسیناسیون کامل در بدو تولد یک ماه بعد و شش ماه صورت پذیرد. در صورتی که نوزاد در محیط زندگی با هپاتیت حاد B مواجه گردد در صورتی که هنوز دو دوز واکسن تزریق نشده باشد بایستی یک دوز ایمونوگلبولین (HBIG) دریافت نماید.
علائم بالینی نوزاد مبتلا به عفونت با HBV چگونه است؟
معمولاً علائم بالینی و آزمایشگاهی واضح نمیدهد. گاهی یک زردی خفیف حاد موقتی تا یک هپاتیت برق آسا میتواند ایجاد کنند که شایع نمیباشد. به علت وجود HBs Ag مزمن در خون از دو تا 6 ماهگی شروع افزایش خفیف آنزیمهای کبدی را ایجاد می نماید.
آیا درمان خاصی در هپاتیت حاد B نوزادان وجود دارد؟
خیر، درمان خاصی در دسترس نمیباشد.
آیا درمان خاصی در هپاتیت مزمن B نوزادان وجود دارد؟
برخلاف بزرگسالان که داروی اینترفرون آلفا و قرص لامیودین در درمان اینگونه بیماران مؤثر است. تأثیر داروهای فوق بر نوزادان بسیار کم و محدود می باشد.
چند درصد از هپاتیت حاد ویروسی B در دوره نوزادی تبدیل به نوع مزمن می شود؟
حدود 90 درصد
بهترین توصیه برای مدیریت سلامت و پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B در تمام نوزادان چیست؟
غربالگری تمام زنان حامله از نظر ابتلاء به هپاتیت B (آزمایش HBs Ag) در ابتدا و انتهای حاملگی و انجام ایمن سازی به روش واکسیناسیون و در صورت نیاز تزریق ایمونوگلبولین (HBIG) می باشد.
نکات برجسته در مورد هپاتیت B در حاملگی
- انجام آزمایش HBs Ag به عنوان آزمایش غربالگری در اوایل حاملگی هر خانم حامله باید صورت گیرد. تمام نوزادان صرف نظر از وضعیت HBV مادرشان باید واکسن هپاتیت B دریافت نمایند. اما در صورت مثبت بودن HBs Ag در مادر علاوه بر واکسن، هپاتیت B ایمونوگلوبولین (HBIG) نیز بایستی ترجیحاً در 12 ساعت اول بعد از زایمان در دو محل جدا تزریق گردد.
- شناسایی مادران حامله مبتلا به هپاتیت B باعث جلوگیری از انتقال عفونت از مادر به نوزاد از طریق واکسیناسیون و تزریق HBIG می گردد.
- واکسیناسیون هپاتیت B در خلال حاملگی کاملاً بی خطر است. حاملگی و شیردادن منعی جهت تزریق واکسیناسیون نمی باشد.
- HBIG اگر در خلال ماههای آخر حاملگی تزریق گردد باعث کاهش عفونت داخل رحمی جنین می گردد.
- درمان با داروهای ضد ویروسی می تواند در خلال حاملگی شروع و یا ادامه یابد در صورتی که فواید آن بر مضرات آن ارجح باشد. تجویز لامیودین در اواخر حاملگی به مادران حامله HBs Ag مثبت با سطح HBV DNA Copies/ml 105 > باعث کاهش خطر انتقال عفونت از مادر به نوزاد می گردد. بدون آنکه عوارض مهمی داشته باشد.