انتقال (Transmission)
1. راه‌هاي انتقال هپاتيت C كدامند؟
- معتادين تزريقي
- انتقال خون
- پيوند اعضاء
- تزريق ايمونوگلبولين
- سوراخ كردن گوش
- بيش از 3 روز در زندان بودن
- از طريق جنسي به همراه تزريق مواد مخدر
- در بسياري موارد در بيماراني كه به تازگي عفونت HCV تشخيص داده شده است هيچ عامل خطرسازي يافت نمي‌شود.
2. در چه مواردي خطر انتقال هپاتيت C تقريباً وجود ندارد؟
- از طريق نيش حشرات
- از طريق دست‌دادن
- از طريق بوسيدن، در آغوش گرفتن و در كنار فرد مبتلا نشستن
- از طريق عطسه و سرفه
3. تماس جنسي و تماس‌هاي خانگي با بيمار مبتلا به هپاتيت (HCV) C به چه ميزان شانس انتقال را افزايش مي‌دهد؟
تماس خانگي معمولي باعث خطر انتقال ويروس هپاتيت C نمي‌شود. انتقال ويروس از طريق جنسي نيز بسيار پائين است (حدود 01/0 درصد پائين‌تر). اما خطر انتقال ويروس از اين طريق در صورت ارتباط جنسي متعدد، وجود بيماري‌هاي مقاربتي و عدم استفاده از كاندوم و يا هم‌جنس‌بازي خطر انتقال را به 4 تا 8 درصد افزايش مي‌دهد.
4. انتقال ويروس هپاتيت C حين زايمان چگونه است؟
در مادران HCV RNA مثبت ميزان انتقال حدود 5 درصد يا كمتر است.
در مادراني كه همزمان HIV نيز دارند به علت اختلال سيستم ايمني ميزان انتقال به 20 درصد افزايش مي‌يابد. امروزه هيچ توصيه خاصي جهت جلوگيري از انتقال ويروس در حين زايمان وجود ندارد. انجام سزارين مزيتي بر زايمان طبيعي در جلوگيري از انتقال ويروس ندارد. در صورت مثبت بودن HCV Ab در نوزاد جهت تشخيص زودرس عفونت بايستي HCV RNA چك گردد زيرا آنتي‌بادي‌ها مي‌توانند از مادر به جنين منتقل گردد.
5. آيا مادر مبتلا به هپاتيت C مي‌تواند به نوزاد خود شير دهد؟
ويروس هپاتيت C از طريق شيردهي قابل انتقال نيست. بنابراين شيردهي از مادر مبتلا به هپاتيت C به نوزاد منعي ندارد.
6. انتقال ويروس هپاتيت C در بيماران همودياليزي چگونه است؟
بيماراني كه به طور مزمن تحت دياليز خوني قرار مي‌گيرند با افزايش خطر انتقال ويروس همراه هستند. شيوع آنتي‌بادي‌هاي HCV در اين قبيل بيماران به حدود 15 درصد مي‌رسد. عوامل خطرساز در بيماران همودياليزي كه آنها را مستعد آلودگي با اين ويروس مي‌نمايد عبارتند از:
- انتقال خون
- مدت زماني كه بيمار تحت همودياليز قرار مي‌گيرد.
- شيوع عفونت HCV در بخش همودياليز
- نوع دياليز (در همودياليز خطر انتقال بالاتر از دياليز صفاقي است).
7. آيا پاشيده شدن خون حاوي عفونت هپاتيت C به چشم مي‌تواند عامل انتقال باشد؟
انتقال هپاتيت C از طريق ملتحمه‌ها گزارش شده است.
8. ويروس هپاتيت C چه مدت مي‌تواند در سطوح محيطي و در دماي اتاق زنده بماند؟
حداقل 16 ساعت اما بيش از 4 تا 7 روز نمي‌تواند در سطوح محيطي زنده بماند.
9. خطر انتقال ويروس هپاتيت (HCV) C از طريق فرو رفتن سوزن آلوده و يا اجسام نوك تيز آلوده به بدن چه مقدار است؟
ميزان بروز مثبت شدن HCV Ab در فردي كه به طور اتفاقي سوزن آلوده به هپاتيت C و يا اجسام نوك تيز آلوده بدن وي را سوراخ مي‌نمايد كمتر از 2 درصد است. اما اين آمار در نقاط مختلف جهان بين صفر تا 10 درصد متغير است.
10. آيا خطر انتقال ويروس هپاتيت (HCV) C از طريق پوست سالم وجود دارد؟
خطر انتقال HCV از طريق پوست سالم مانند دست دادن، بوسيدن، در آغوش گرفتن وجود ندارد.
11. موارد نادر خطر انتقال پوستي عفونت هپاتيت C كدامند؟
یکي از راه‌هاي نادر انتقال پوستي هپاتيت C استفاده از وسايل و تجهيزات پزشكي آلوده است. در صورتي كه فرد انجام‌دهنده نيز مبتلا به هپاتيت C باشد امكان انتقال به ديگران در حين اعمال پزشكي وجود دارد. اعمالي از قبيل: تيغ‌زني و قمه‌زني در مراسم مذهبي، ختنه، حجامت، خالكوبي، سوراخ كردن بعضي از اعضاء مانند لاله‌گوش نمونه‌هايي از راه‌هاي انتقال است.
12. آيا ابتلا به HCV در كاركنان مراكز بهداشتي و درماني باعث ايجاد محدوديت در فعاليت آنها خواهد شد؟
خير، هيچ توصيه جداگانه بهداشتي براي اين افراد وجود ندارد، تنها بايستي تمام نكات بهداشتي و مراقبتي كه ساير كاركنان انجام مي‌دهند از جمله شستشوي مرتب دست‌ها و استفاده از دستكش را نيز آنها مراعات نمايند.
13. جهت جلوگيري از انتقال ويروس هپاتيت C از فرد آلوده به ديگران چه توصيه‌هايي مفيد است؟
- از وسايل اصلاح شخصي در آرايشگاه‌ها و پيرايشگاه‌ها استفاده شود. اين وسايل به صورت امانت در اين مكان‌ها قرار داده نشود.
- به فرد آلوده اكيداً توصيه مي‌گردد كه در صورت استفاده از مواد محرك توهم‌زا و يا مخدر آنها را ترك نمايد. در معتادين تزريقي كه اعتياد را ادامه مي‌دهند توصيه مي‌گردد از سوزن‌هاي مشترك، سرنگ مشترك، پنبه آغشته به الكل مشترك استفاده ننمايند و وسايل مورد استفاده را بعد از يك‌بار مصرف در جعبه‌هاي مخصوص جمع‌آوري اين مواد (Safty box) قرار دهند و لكه‌هاي خون آلوده را به وسيله مواد سفيدكننده خانگي و ضدعفوني كننده مي‌توان تميز نمود.
- كليه كساني كه به نحوي در تماس با خون آلوده بوده‌اند از قبيل پزشك، پرستار، دندانپزشك، همسر و ... بايد مطلع شوند.
- استفاده مشترك از لوازم بهداشتي و آرايشي (مسواك، تيغ، ناخن‌گير و شانه) خودداري شود.
- تمام اشياي آلوده به خون بايد در ظروف مخصوص حمل مواد آلوده قرار داده شود.